Warunki objęcia sygnalistów ochroną

1.  Sygnalistą zewnętrznym może zostać osoba, która zgłasza informację o naruszeniu prawa uzyskaną w kontekście związanym z pracą – przez co rozumie się przeszłe, obecne lub przyszłe działania związane z wykonywaniem pracy na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku prawnego stanowiącego podstawę świadczenia pracy lub usług lub pełnienia funkcji w podmiocie prawnym lub na rzecz tego podmiotu, w ramach których uzyskano informację o naruszeniu prawa.

2.   Naruszenie prawa to działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem lub mające na celu obejście prawa dotyczące: korupcji, zamówień publicznych, usług, produktów i rynków finansowych, przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, bezpieczeństwa produktów i ich zgodności z wymogami, bezpieczeństwa transportu, ochrony środowiska, ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa jądrowego, bezpieczeństwa żywności i pasz, zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia publicznego, ochrony konsumentów, ochrony prywatności i danych osobowych, bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych, interesów finansowych Skarbu Państwa Rzeczpospolitej Polskiej, jednostki samorządu terytorialnego oraz Unii Europejskiej, rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, w tym publicznoprawnych zasad konkurencji i pomocy państwa oraz opodatkowania osób prawnych, konstytucyjnych wolności i praw człowieka i obywatela – występujące w stosunkach jednostki z organami władzy publicznej i niezwiązane z ww. dziedzinami.

3.  Sygnalista podlega ochronie zgodnie z ustawą z dnia 14 czerwca 2024 r. i Procedurą przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych od chwili dokonania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego pod warunkiem, że miał uzasadnione podstawy sądzić że informacja, będąca przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego, jest prawdziwa w momencie dokonywania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego i że stanowi informację o naruszeniu prawa, o którym mowa powyżej. 

4.    Zgłoszenia zewnętrznego można dokonać do Burmistrza Mszczonowa:

1)     w formie pisemnej za pośrednictwem poczty tradycyjnej w dwóch kopertach, z których koperta zewnętrzna powinna być zaadresowana do Burmistrza Mszczonowa lub do Rady Miejskiej w Mszczonowie, Pl. Piłsudskiego 1, 96-320 Mszczonów, a na kopercie wewnętrznej powinna być adnotacja Zgłoszenie  zewnętrzne, Zgłoszenie sygnalisty albo inna o podobnej jednoznacznej treści. Zgłoszenia zewnętrznego w formie pisemnej można dokonać także w zamkniętej kopercie za pośrednictwem upoważnionego pracownika Zespołu powołanego przez Burmistrza  lub pracownika Biura Rady.

2) w formie dokumentowej na adres poczty elektronicznej: zgloszeniazewnetrzne@mszczonow.pl (w przypadku zgłoszenia do Burmistrza) lub zgłoszenia.radamiejska@mszczonow.pl (w przypadku zgłoszenia do Rady Miejskiej w Mszczonowie)

3)    ustnie podczas bezpośredniego spotkania zorganizowanego w siedzibie organu Pl. Piłsudskiego 1, 96-320 Mszczonów.

5.    Zgłoszenia anonimowe nie będą rozpatrywane.

6.   Zgłoszenie powinno zawierać wszystkie istotne informacje niezbędne do jego weryfikacji i oceny naruszenia prawa. Formularz zgłoszenia stanowi załącznik odpowiednio do Zarządzenia 165/24 oraz do Uchwały Rady Miejskiej: Uchwała 99/24

7.    Objętość załączników nie powinna przekraczać: 20 MB.

8.    Po wpłynięciu zgłoszenia zostaje ono poddane wstępnej weryfikacji polegającej na ustaleniu, czy zgłoszenie dotyczy informacji o naruszeniu prawa oraz na ustaleniu, czy dotyczy naruszeń prawa w dziedzinie należącej do zakresu działania organu, a jeżeli nie należy, ustala organ publiczny właściwy do podjęcia działań następczych.

9.    Nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia przyjęcia zgłoszenia, nastąpi potwierdzenie jego przyjęcia, chyba że sygnalista wystąpi wyraźnie z odmiennym wnioskiem w tym zakresie lub organ ma uzasadnione podstawy sądzić, że potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia zagroziłoby ochronie poufności tożsamości sygnalisty.

10. Organ rozpatruje zgłoszenie zewnętrzne w przypadku gdy zgłoszenie dotyczy naruszeń prawa w dziedzinie należącej do zakresu jego działania. Organ podejmuje działania następcze w celu oceny prawdziwości informacji zawartych w zgłoszeniu zewnętrznym oraz w celu przeciwdziałania naruszeniu prawa będącemu przedmiotem zgłoszenia, w szczególności przez postępowanie wyjaśniające, wszczęcie kontroli lub postępowania administracyjnego, wniesienie oskarżenia, działanie podjęte w celu odzyskania środków finansowych działając w ramach procedury przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych i podejmowania działań następczych.

11. Organ może zwrócić się do sygnalisty, na podany przez niego adres do kontaktu, o wyjaśnienia lub dodatkowe informacje, jakie mogą być w jego posiadaniu. Jeżeli sygnalista sprzeciwia się przesłaniu żądanych wyjaśnień lub dodatkowych informacji lub ich przesłanie może zagrozić ochronie poufności jego tożsamości, odstępuje się od żądania wyjaśnień lub dodatkowych informacji.

12. Organ przekazuje zgłoszenie zewnętrzne niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia dokonania zgłoszenia, a w uzasadnionych przypadkach - nie później niż w terminie 30 dni, do organu publicznego właściwego do podjęcia działań następczych - w przypadku gdy zgłoszenie dotyczy naruszeń prawa w dziedzinie nienależącej do zakresu działania Burmistrza Mszczonowa - oraz informuje o tym sygnalistę.

13. Organ odstępuje od przekazania zgłoszenia zewnętrznego, jeżeli zgłoszenie nie dotyczy informacji o naruszeniu prawa. Organ informuje sygnalistę o odstąpieniu od przekazania zgłoszenia zewnętrznego, podając ustalenia ze wstępnej weryfikacji zgłoszenia.

14. Informacja zwrotna zostanie przekazana po zakończeniu działań następczych, nie później niż 3 miesiące, a w uzasadnionych przypadkach nie później niż 6 miesięcy, od potwierdzenia otrzymania zgłoszenia.

15. Organ może nie podjąć działań następczych w przypadku, gdy w zgłoszeniu zewnętrznym dotyczącym sprawy będącej już przedmiotem wcześniejszego zgłoszenia przez tego samego lub innego sygnalistę nie zawarto istotnych nowych informacji na temat naruszeń prawa w porównaniu z wcześniejszym zgłoszeniem zewnętrznym. Organ publiczny informuje sygnalistę o niepodjęciu działań następczych, podając uzasadnienie, a w razie kolejnego zgłoszenia - pozostawia je bez rozpoznania i nie informuje o tym sygnalisty.

16. Do przyjmowania i weryfikacji zgłoszeń zewnętrznych, podejmowania działań następczych oraz przetwarzania danych osobowych będą wyłącznie upoważnieni pracownicy Urzędu Miejskiego w Mszczonowie, którzy zostali zobowiązani do zachowania poufności. W Urzędzie Miejskim w Mszczonowie zostały także wdrożone odpowiednie środki techniczne i organizacyjne zapewniające ochronę danych osobowych.

17. Wobec sygnalisty nie mogą być podejmowane działania odwetowe w rozumieniu ustawy o ochronie sygnalistów, jak również próby lub groźby zastosowania takich działań.

18. Sygnalista, wobec którego dopuszczono się działań odwetowych, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim roku, ogłaszane do celów emerytalnych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, lub prawo do zadośćuczynienia.

19. Dokonanie zgłoszenia lub ujawnienia publicznego nie może stanowić podstawy odpowiedzialności, w tym odpowiedzialności dyscyplinarnej lub odpowiedzialności za szkodę z tytułu naruszenia praw innych osób lub obowiązków określonych w przepisach prawa, w szczególności w przedmiocie zniesławienia, naruszenia dóbr osobistych, praw autorskich, ochrony danych osobowych oraz obowiązku zachowania tajemnicy, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa, z uwzględnieniem przypadków, do których nie stosuje się przepisów ustawy o ochronie sygnalistów, pod warunkiem że sygnalista miał uzasadnione podstawy sądzić, że zgłoszenie lub ujawnienie publiczne jest niezbędne do ujawnienia naruszenia prawa zgodnie z ustawą. W przypadku wszczęcia postępowania prawnego dotyczącego odpowiedzialności, o której wyżej mowa, sygnalista może wystąpić o umorzenie takiego postępowania. Uzyskanie informacji będących przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego lub dostęp do takich informacji nie mogą stanowić podstawy odpowiedzialności, pod warunkiem że takie uzyskanie lub taki dostęp nie stanowią czynu zabronionego.

20. Aby zapobiec fałszywym zgłoszeniom ustawodawca wprowadził kary dla osób, które dokonują zgłoszenia, chociaż wiedzą, że do naruszenia nie doszło, a tym samym świadomie przekazują nieprawdziwe informacje o naruszeniach prawa. Za takie działania grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo kara więzienia do lat 2 (art. 57 ustawy o ochronie sygnalistów). 

21. Jeżeli naruszeniu prawa można skutecznie zaradzić w ramach struktury organizacyjnej podmiotu prawnego i nie zachodzi ryzyko działań odwetowych, organ zachęca do skorzystania w pierwszej kolejności z dokonania zgłoszenia wewnętrznego w podmiocie, w którym sygnalista pracuje, pracował, z którym utrzymywał lub utrzymuje kontakt w kontekście związanym z pracą, tj. miejscu, z którym osoba jest związana zgodnie z procedurą obowiązującą w danej strukturze organizacyjnej.

22. Zgłoszenia zewnętrznego można też dokonać do Rzecznika Praw Obywatelskich.

Zespół do spraw sygnalistów Biura Rzecznika Praw Obywatelskich:

ul. Puławska 99a,  02-595 Warszawa tel. (22) 2098499

Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich: Al. Solidarności 77, 00-090 Warszawa

Tel. centrali: (22) 55 17 700, fax: (22) 827 64 53

e-mail: biurorzecznika@brpo.gov.pl

23.  Link do Procedury zgłoszeń zewnętrznych przyjętej przez Burmistrza Mszczonowa: Zarządzenie 165/24

24. Link do Procedury zgłoszeń zewnętrznych przyjętej przez Radę Miejską w Mszczonowie: Uchwała 99/24 oraz Uchwała 102/25

25.  Klauzula informacyjna dotycząca przetwarzania danych osobowych znajduje się pod linkiem: Klauzula - art 13 RODO  oraz Klauzula - art 14 RODO